Rouw en werk: hoe gaat jouw klant daarmee om?   · Fiscaal Vanmorgen (2024)

Tijdens het rouwproces kunnen medewerkers last krijgen van lichamelijke en/of geestelijke klachten. Eetgewoontes kunnen bijvoorbeeld veranderen, maar medewerkers kunnen ook last krijgen van vermoeidheid en gevoelens als angst, verwarring en depressie. Volgens psychiater Elisabeth Kübler-Ross doorlopen rouwende mensen de volgende rouwfases:

• Ontkenning;
• Protest (of boosheid);
• Onderhandelen en vechten;
• Depressie.

De rouwfases verlopen niet bij iedereen in deze volgorde. Ook is het niet te voorspellen hoe lang iemand rouwt. Bij de een duurt het enkele dagen en bij de ander soms meerdere jaren. Het verlies heeft pas een plekje gekregen als hij of zij er niet meer de hele tijd aan denkt en het verdriet niet langer het leven beheerst.

Verzuim tijdens het rouwproces

Rouw kan leiden tot verzuim. Vakbond CNV deed in 2023 onderzoek naar rouw en verzuim op het werk. Voor hun onderzoek stelde zij vragen aan 1.900 leden die in de afgelopen 10 jaar te maken hebben gehad met rouw. Daaruit blijkt dat:

• 4 op de 10 medewerkers had het gevoel dat zij van hun werkgever te weinig begrip en ruimte kregen om hun verlies te verwerken;
• 37 procent vindt zelf dat ze te snel weer aan het werk gingen;
• Ruim 28 procent kon naar eigen zeggen langere tijd niet goed functioneren;
• 23 procent meldde zich bij rouw minder dan 2 weken ziek;
• 10 procent kwam uiteindelijk in een burn-out terecht.

Persoonlijke omstandigheden, zoals een sterfgeval, kunnen aanleiding zijn om niet te gaan werken. Hoe kan jouw klant als werkgever omgaan met deze situaties omgaan?

Rouwprotocol helpt werkgevers om medewerkers te ondersteunen

Onderzoek van Panteia uit 2022 laat zien dat weinig werkgevers een rouwprotocol hebben: slechts zeven procent. Bij negentig procent van de werkgevers is er niets vastgelegd over rouw en werk. Drie procent weet niet of er een protocol is. Wanneer jouw klant als werkgever te weinig aandacht heeft voor medewerkers die rouwen, kan dat zorgen voor langdurig verzuim. Ook kan het leiden tot een lagere productiviteit, verminderde motivatie en een lagere betrokkenheid van de medewerker. Het is belangrijk dat een werkgever een rouwende medewerker aandacht geeft en blijft ondersteunen tijdens het rouwproces. Een hulpmiddel daarbij is een rouwprotocol.

Wat kan jouw klant als werkgever opnemen in een rouwprotocol?

In een rouwprotocol kan jouw klant als werkgever opnemen hoe binnen het bedrijf wordt omgegaan met rouw op het werk. Hij of zij kan tips voor medewerkers en leidinggevenden opnemen over hoe zij kunnen omgaan met een rouwende collega. Daarnaast kan jouw klant alle zaken opnemen die moeten gebeuren. Denk hierbij aan het informeren van collega’s en het overdragen van werk. Je klant kan ook nadenken over:

• Het sturen van een kaart of bloemetje;
• Een overlijdensadvertentie;
• Het opnemen van contact;
• Het informeren van klanten;
• Aanwezigheid bij de uitvaart;
• Ondersteuning door specialisten (bedrijfsarts, vertrouwenspersoon);
• Extra ondersteuning bij zaken die geregeld moeten worden.

Rouw en verlof

Soms zijn er afspraken over rouwverlof in de cao opgenomen. Jouw klant mag als werkgever ook zelf afspraken over rouwverlof maken, via de arbeidsovereenkomst. Verder bestaan er in Nederland geen verlofregelingen rondom rouw en werk, maar calamiteitenverlof kan een mogelijkheid zijn. Dit is verlof voor bijzondere, persoonlijke situaties. Ook zijn er werkgevers die na een overlijden kortdurend zorgverlof geven.

Weer aan het werk na een rouwperiode

Werk en contact met collega’s kunnen zorgen voor afleiding en helpen bij het rouwproces. Het is dan ook belangrijk dat jouw klant samen met de rouwende medewerker nadenkt over de werkhervatting. Daarbij kan samen naar de belastbaarheid en mogelijkheden van de medewerker worden gekeken. Soms is iemand nog niet in staat om volledig te werken, maar kan diegene wel minder uren werken. Ook het verlichten van taken en verantwoordelijkheden kan helpen om de rouwende medewerker aan het werk te houden. Eventueel kan jouw klant in deze situatie de bedrijfsarts om advies vragen.

Wil je meer weten over verzuim door persoonlijke omstandigheden zoals rouw? Vraag nu gratis het whitepaper ‘Verzuim door persoonlijke omstandigheden aan’.In dit whitepaper lees je:

• Welke veelvoorkomende situaties het werk soms (tijdelijk) onmogelijkmaken;
• Wat de kosten van verzuim zijn, zodat je jouw klanten nog beter kan adviseren;
• Tips die jouw klanten helpen omgaan met de persoonlijke omstandigheden van hun medewerkers. Dit kan onnodige verzuimmeldingen voorkomen.